Жердің полюстарындағы мұзды шапкалардың жоғалуы - жаһандық жылынудың ең қорқынышты салдары бірі.
Фото: Shutterstock.
Арктика мұзсыз қалады. Гренландияның ақ панцирі тез арада ериді. Антарктидадан алып айсбергтер бөлініп жатыр - мұзды қалқан қауіп астында.
Жердің полюстарындағы мұзды шапкалардың жоғалуы - жаһандық жылынудың ең қорқынышты салдары бірі. Бірақ, шын мәнінде, олардың біздің планетадағы болуы аномалия болып табылады, қалыпты емес! Ал біз, адамдар, мұздардың еруін және соның салдары ретінде Тынық мұхитының деңгейінің көтерілуін мәселе деп санаймыз, бұл тек біздің мәселеміз. Мұндай күтпеген қорытындыға Лидс университетінің геологтары мен климатологтары келді.
Олар планетаның климатын өткен дәуірлерде, жүздеген миллион жыл бұрын, 550 миллион жылға дейін модельдеді. Нәтижесінде, Жердің мұзсыз өмір сүргені анықталды! Ал ақ шапкалардың Солтүстік және Оңтүстік полюстерде пайда болуы - өте сирек кездесетін жағдай.
- Біз мұзды шапкалары бар планетада өмір сүріп жатырмыз, бұл факторлардың комбинациясына байланысты: қазіргі уақытта вулкандар өте сирек атқылайды, ал жоғары таулы континенттер Жер шарында біркелкі таралған, бұл көп жауын-шашынның түсуіне ықпал етеді, - дейді Лидс университетінің зерттеушісі Эндрю Мередит.
Мұзды панцирлердің қалыптасуына көпжасушалы өмірдің дамуы, оның көміртегі цикліндегі рөлі, ормандардың парник газдарын сіңіруіндегі өзгермелі маңызы, континенттердің қозғалысы, құрлық пен мұхиттар арасындағы су айналымы және ғарыштық параметрлердің өзгерістері де әсер етті.
Бірақ қандай да бір түрде: қазіргі уақытта барлық күш-жігермен күресіп жатқан «парник» жағдайы Жердің қалыпты күйі. Ал «мұз дәуірі» - сирек кездесетін құбылыс!
- Ірі мұзды шапкалар біздің планетамыздың тән ерекшелігі емес екені анықталды. Иә, біздің өркениетіміздің сақталуы полярлық шапкалардың сақталуына байланысты, сондықтан біз бұл үшін барлық күшімізді жұмсауымыз керек. Бірақ Жерге жылы климат ұнайды. Басқа мәселе, бұл адамзатқа сәйкес келмейді, - дейді зерттеу авторларының бірі, профессор Бенджамин Миллс.
Сонымен, адамдар жаһандық жылынуға қатысты өз көзқарастарын өзгертуі керек:
- Біз Жердің міндетті түрде индустриалды дәуірге (яғни ХІХ ғасырдың ортасына дейін.- Ред.) дейін болған салқын климатқа қайта оралуына үміттене алмаймыз, - деп жалғастырады Миллс.