Мемлекеттік аудиторлар су бұру саласындағы қаржылық бұзушылықтарды 18,7 миллиард теңге көлемінде анықтады, деп хабарлайды Kapital.kz бизнес ақпарат орталығы Жоғарғы аудиторлық палата баспасөз қызметіне сілтеме жасап.
«Су бұру саласындағы бюджет қаражаты мен мемлекеттік активтерді тиімді пайдалану аудитінің нәтижелері Жоғарғы аудиторлық палата төрағасы Әлихан Смайыловтың жетекшілігімен өткен отырыста қаралды. Мемлекеттік аудит су бұру саласында, уәкілетті органдардың іс-әрекеттеріндегі үйлесімсіздіктер, нормативтік базадағы олқылықтар, сапалы мониторинг және сенімді жедел мәліметтердің жоқтығы, автоматтандыру және цифрландыру деңгейінің төмендігі, инвестициялық жобалардың нашар өңделуі сияқты көптеген кемшіліктерді анықтады», - делінген ВАП хабарламасында.
Коммуналдық қызметтерді төлеудің төмен деңгейі мен жергілікті тарифтердің төмендігі инфрақұрылымды қаржыландырудың жетіспеушілік қаупін тудыратынын палата атап өтті. Сонымен қатар, ақпаратты жинау, өңдеу және жинақтаудағы біртұтас тәсілдің болмауы желілердің ұзындығы, кәріз тазарту станциялары (КТС) саны, апатты учаскелер бойынша деректердің айырмашылығына алып келеді, деп санайды мемлекеттік аудиторлар.
ВАП мәліметтері бойынша, республикадағы 67 қалада жаңа КТС құрылысы, модернизациясы және реконструкциясы қажет, ал 27 қалада олар мүлдем жоқ. Аймақтар арасында қаржылық ресурстарды бөлу бойынша дисбаланс байқалады. Мысалы, ең көп қаржыландыру көлемдері Астана, Түркістан және Алматы облыстарына бағытталған, соған қарамастан, Қарағанды, Павлодар облыстарында және Ұлытау өңірінде инженерлік желілердің тозу деңгейі жоғары.
Қазақстан Республикасы бойынша 27 күрделі су бұру жобасының экспертизасы тиісті құқықтары жоқ ұйымдармен жүргізілген, бұл заңнамаға қайшы келеді. Түркістан, Қарағанды облыстарында, Шымкентте және Астанада 15 жобаның іске асыру мерзімдері бұзылған, ал кейбір жобалар бойынша түзетілген жобалық құжаттамаға қайта экспертиза жүргізілмеген. Жалпы алғанда, 35 су бұру жобасын іске асыру құны түзетулер нәтижесінде 70 миллиард теңгеге – 109 миллиардтан 180 миллиард теңгеге артты.
Хабарланғандай, іс-әрекеттердің үйлесімсіздігі мен төмен бақылау кейбір объектілердің тоқтап қалуына әкеледі. Мысалы, 2017 жылдан бері 98% дайындықпен Приозерск қаласындағы кәріз тазарту құрылыстарының реконструкциясы жобасы тоқтап тұр. Түркістан және Шығыс Қазақстан облыстарында кәріз желілері жоқ болғандықтан 5,6 миллиард теңге сомасындағы алты пайдалануға берілген тазарту станциялары жобасы тоқтап тұр. Отырыста ВАП төрағасы коммуналдық сектордағы біртұтас ақпараттық жүйені әзірлемейінше, қаралған мәселелер өзекті болып қала беретінін атап өтті.
«Цифрландырусыз, сенімді ақпарат болмаса, сіз шығындарды тиімді жоспарлай алмайсыз. Ел бойынша, аймақтар бойынша және инфрақұрылым түрлері бойынша толық көріністі көру қажет. Ең алдымен, ең критикалық мәселелерді шешу керек. Сапалы мониторингсіз, сіз, шынымен, саусақпен санап әрекет етесіз: қай аймақ бірінші келеді, сонымен жұмыс істейсіз. Бұл дұрыс емес және тиімді емес», - деді Әлихан Смайылов, Индустрия және құрылыс министрлігінің қызметкерлеріне қарата.
Аудит нәтижелері бойынша барлығы:
- 18,7 миллиард теңге көлемінде қаржылық бұзушылықтар;
- бюджет қаражаты мен активтердің тиімді жоспарланбауы – 23,4 миллиард теңге;
- оларды тиімді пайдаланбау – 26,7 миллиард теңге.
Мүмкін болатын шығындар мен жоғалған пайда 17,3 миллиард теңгені құрады, деп хабарлайды ВАП.
Мемлекеттік аудиторлар 59 жүйелік кемшіліктер мен 277 рәсімдік бұзушылықтарды анықтады. Оларды жою жөніндегі жұмыс Жоғарғы аудиторлық палатаның бақылауында толық аяқталғанша жалғасатын болады.