Қазақстанда бүгінгі таңда жол бойында 1 446 қызмет көрсету нысаны жұмыс істейді, олардың 1 299 немесе 90%-ы ұлттық стандарттарға сәйкес келеді. 2025 жылға қарай бұл көрсеткішті 100%-ға жеткізу жоспарлануда. Бұл туралы үкімет отырысында транспорт министрі Марат Карабаев хабарлады, деп жазады Kapital.kz бизнес ақпарат орталығының тілшісі.
2024 жылы республикалық жол желісі бойында жеке инвесторлар есебінен 85 қызмет көрсету нысаны салынды және іске қосылды: АЗС – 18, кафе, кемпинг, қонақ үйлер – 20, сондай-ақ 47 газды есептеу жүйесі орнатылды.
«Жол бойында заманауи қызмет көрсету нысандарын құру үшін QazaqOil, Royal Petrol және Compass сияқты ірі инвесторлар 400-ден астам нысан салуды және жаңартуды жоспарлап отыр. Petro Retail компаниясы жол бойындағы қызмет көрсету нысандарының жүйесін әзірлеуде. 2029 жылға дейін 60 кешенді нысан салу жоспарлануда, олардың 10-ы биыл іске асырылатын болады. Инвестиция көлемі 120 миллиард теңгені құрайды. Бұл нысандарда демалыс орындары, TIR тұрағы және автожанармай станциялары қарастырылған. Елде жол бойындағы қызмет көрсету нысандарын дамыту негізінде алғашқы ұлттық қонақ үйлер желісі мен олардың франшизасы қалыптастырылады», - деді Марат Карабаев.
Ол жобаның Инвестициялық кеңестің уақтылы қабылданған шешімдері арқасында жүзеге асырылатынын атап өтті.
«Жергілікті жолдардың жалпы ұзындығы 70 мың шақырымға дейінгі ауқымда да ауқымды жұмыстар жүргізілуде. Осы орайда 2023 жылы басталған жалпы трансферттер аясында жол жөндеулерін қаржыландырудың оң әсерін атап өткен жөн. Нәтижесінде нормативтік жағдайдағы жолдардың үлесі 4%-ға артты», - деп қосты министр.
Сонымен қатар, жергілікті атқарушы органдар тарапынан паритетті қаржыландыру көлемінің өскені байқалады.
«Нақты осы жылы жергілікті органдар жол жұмыстарын жүргізуге 191 миллиард теңге бөлуде, 2023 жылы көрсеткіш 178 миллиард теңгені құрады. Биыл жөндеу жұмыстарымен 4 мың 200 шақырым жол қамтылатын болады», - деп хабарлады министр.
Марат Карабаев барлық ақылы жол учаскелерінде KazToll төлем жүйесінің жұмыс істейтінін атап өтті. 2024 жылы оның Бас прокуратураның ЕРАП жүйесімен интеграциясы аяқталады және «Орташа жылдамдық» жобасы іске қосылады.
«Сондай-ақ, жолдардың жағдайын бағалау уақытын 4 сағатқа дейін, дәлдігі 95%-дан астам уақытқа қысқартуға мүмкіндік беретін жасанды интеллект технологияларын қолданатын Smart Road Diagnostic System (SRDS) жүйесі енгізілді. Биыл Автоматтандырылған өлшеу станциялары (АСИ) жүйесінің ЕРАП-пен интеграциясы аяқталады, бұл ауыр көлік құралдарына қатысты әкімшілік рәсімдерді оңтайландыру үшін жағдай туғызады», - деді Марат Карабаев.
Жол саласындағы қолданыстағы цифрлық жүйелер негізінде E-Joldar атты бірыңғай цифрлық платформа құрылады. Ол автомобиль жолдары туралы ақпарат жинау және есепке алу жүйесін қамтиды және жол саласының даму процестерінің ашықтығын, сондай-ақ жол активтерін тиімді басқару мен сенімді бақылауды қамтамасыз етеді.
«Платформа негізінде автожол пайдаланушылары, белсенді азаматтар, жергілікті атқарушы органдар мен жол активтерін басқаруға жауапты мамандар арасында байланыс автоматтандырылатын болады. Платформаны енгізу 2026 жылдың бірінші жартысына жоспарланған», - деп қорытындылады транспорт министрі.
Бұған дейін 2025 жылы Қазақстанда 4 мың шақырым ақылы жол енгізілетіні және 13 мың шақырым жолды жөндеумен қамту жоспарланғаны белгілі болды.