Астрономдар жұмбақ мұз шарларын анықтады: олардың диаметрі Күн жүйесінің көлемінен 10 есе үлкен.

10 есе Күн жүйесінің өлшемдерінен үлкен мұзды сфералар туралы жапондықтар Ниигата университетінен хабарлады. Такеши Симонишидің жетекшілігімен олар бұл объектілерді алғаш рет 4 жыл бұрын тапты. «Шарлардың» бар екеніне инфрақызыл орбиталық AKARI телескопынан жиналған деректер дәлел болды.

Алайда жапондықтар «ашылымды» жариялауды жөн көрмеді, тіпті өз көздеріне сенбеді.

Жақында ғалымдар Чилидің Анд тауларында орналасқан ALMA (Atacama Large Millimeter/submillimeter Array — Атакамалық үлкен миллиметрлік/субмиллиметрлік массив) телескопы кешеніне қол жеткізді. Олар осы уақыт бойы мазалаған объектілерге назар аударды.

Бақылаулар көрсеткендей: «шарлар» қиял емес, олар шынымен де мұзды және үлкен, көгілдір түсті, тығыз консистенцияға ие. Олар Галактика шетінде орналасқан, бірі – Күннен 30,3 мың жарық жыл қашықтықта, екіншісі – 40 мың жарық жылдай қашықтықта.

Жапондықтар жазған мақала әлі рецензиядан өтпеген – енді рецензенттер де ойға қалды. Бірақ оны препринттер порталында танысуға болады.

Жапон ғалымдары өз бақылауларына қатысты әлі де таңданыста екенін мойындады. Олар «мұзды шарлардың» басқа ғалам объектілеріне ұқсамайтынын сенімді түрде айтады.

Дегенмен, әріптестерінде идея бар. Ғалымдар Млечный жолда біздің Оорт бұлтымызға ұқсас объектілерді көрген болуы мүмкін. Оорт бұлты Күн жүйесін сфера түрінде қоршап, онда жүздеген миллиард кометалар мен кішкентай мұзды бөлшектерден тұрады, олар Күн жүйесінің қалыптасу процесінде қалған.

Оорт бұлтын ешкім көрген емес – бұл астроном-теоретиктердің көзқарасында бар, олар бұл бұлттан ұзақ мерзімді кометалардың Күн жүйесіне кіретінін есептейді.

Неге жапондықтар өз бақылауларымен (сырттан, ішінен емес) бұрынғы теориялық көзқарастарды растамаса? Мүмкін, олар басқа жұлдыздарда Оорт бұлттарын көрген шығар. Егер олай болса, онда мұзды шарлар – солар ма? Егер солай болса, онда осындай құрылымдар шынымен де бар – әрі Күннің, әрі басқа жұлдыздардың айналасында.

Бақылаулар жалғасуда. Жапондар Джеймс Уэбб телескопы арқылы жұмбақ сфераларды зерттеуді жоспарлауда.

Оорт бұлты Күн жүйесін үлкен және кішкентай мұзды бөлшектерден тұратын сфералық қабықпен қоршайды.

А В ЭТО ВРЕМЯ

Ураган, қандай да бір жарық көрмеген: экзопланетада желдер секундына 33 мың шақырым жылдамдықпен соғады

WASP-127b планетасы. Жерден қашықтығы 520 жарық жылы. Өлшемі – біздің Юпитермен шамалас. Массасы – сәл кем. Онда тығыз атмосфера бар. Бір жұмбақ себеппен экваторлық бөлігінде фантастикалық күшпен желдер соғады – жылдамдығы 33 мың шақырым сағатына!

Салыстыру үшін: Нептундағы атмосфералық ағындардың жылдамдығы – Күн жүйесіндегі ең «ураганды» планета – 2 мың шақырым сағаттан аспайды, ал Жерде – апатты ураган кезінде – 400 шақырым сағат.

WASP-127b-де өмір туралы сөз қозғау мүмкін емес – онда «ауа-райы» өте жаман. Бірақ не себепті олай екені белгісіз.