Қазақстанның Премьер-министрі Олжас Бектенов пен Қырғызстан Президенті әкімшілігінің басшысы – Министрлер кабинетінің төрағасы Адылбек Касымалиев ынтымақтастықты дамыту мәселелерін талқылады.
«Премьер-министр Олжас Бектенов Қазақстан Республикасы Президенті Қасым-Жомарт Тоқаев пен Қырғызстан Республикасы Президенті Садыр Жапаровтың белсенді саяси диалогы екі мемлекеттің барлық саладағы екіжақты ынтымақтастықты жаңа деңгейге көтеріп, жоғары динамиканы қамтамасыз еткенін атап өтті. Өткен жылдың 11 айында екіжақты сауда көлемі 1,6 миллиард долларға жетіп, артты», – делінген Қазақстан үкіметінің баспасөз қызметі хабарламасында.
Қазақстан 203 миллион доллардан асатын 175 тауар позициясы бойынша экспортты арттыруға дайын. Олардың арасында мұнай-химия, тамақ, металлургия, машина жасау, фармацевтика, құрылыс материалдары және басқа да өнімдер бар.
Ауыл шаруашылығы саласы өзара сауданың шамамен 20%-ын құрайды. Елдер ауыл шаруашылығы өнімдерін өзара жеткізуді ұлғайту бойынша Жол картасын жүзеге асыруда. 2024 жылдың 11 айында АӨК-те тауар айналымы 5,5%-ға өсіп, 313,6 миллион долларды құрады. Сонымен қатар, Қазақстан 40,4 мың тонна астық және 53,2 мың тонна ұн жеткізді.
Ынтымақтастықтың негізгі аспектісі – өнеркәсіп саласында бірлескен кәсіпорындар құру мақсатындағы инвестициялық өзара іс-қимыл. Қазіргі уақытта бірнеше жобалар талқылануда. Мысалы, Таш-Кумыр қаласында ферросплав зауытын салу, оның ашылуы екі елдің ірі бизнесіне маңызды сигнал болатыны атап өтілді. Жалпы, 2024 жылдың 11 айында елдер арасындағы өнеркәсіп тауарларының тауар айналымы 985,5 миллион долларды құрап, 2023 жылмен салыстырғанда 3,9%-ға артты. Сонымен қатар, Қазақстаннан экспорт 13,5%-ға өсті.
Келіссөздер барысында су-энергетикалық бағытта ынтымақтастық та талқыланды. Бірлескен шаралардың арқасында 2024 жылғы суару маусымы шығынсыз өтті. Биыл Шу және Талас өзендерінің бассейндерінде қауіпсіз вегетациялық аралықты қамтамасыз ету мәселесіне ерекше назар аударылды.
Екіжақты күн тәртібіндегі маңызды мәселелердің бірі – көлік-транзит әлеуетін арттыру. 2024 жылдың 9 айында автокөлікпен экспорт-импорт жүк тасымалдарының көлемі 16%-ға өсіп, 1,7 миллион тоннаны құрады. Сондықтан елдер шекараның өткізу қабілетін арттыруды, сондай-ақ жүк тасымалдаушылар үшін транзиттің тартымдылығын көтеруді жоспарлап отыр.
Айта кетейік, Олжас Бектенов пен Адылбек Касымалиевтің келіссөздері Алматыда өтті, онда Еуразиялық үкіметаралық кеңес өтеді.
Бұған дейін АКРА аналитиктері Өзбекстан мен Қырғызстан экономикалары сауда және нарық көлемі бойынша орташа деп бағаланатынын, ал Қазақстанның онымен сауда байланыстары кеңейіп келе жатса да, жалпы алғанда, орташа деңгейде қалып отырғанын жазған болатын. Қазақстан үшін Қырғызстан нарығы басқа сауда бағыттарына қарағанда көлемі жағынан төмен, бірақ Қырғыз Республикасының экономикасының ашықтығы мен сауда-көлік инфрақұрылымының жақсаруын ескере отырып, өсу әлеуеті бар.
Қазақстан Сыртқы істер министрлігінен хабарланғандай, Қазақстан Қырғызстанның үш ірі сауда серіктесінің қатарына кіреді және көрші елдің экономикасына 1,3 миллиард доллардан астам инвестиция салды. Ынтымақтастықты кеңейту мақсатында шекарада Индустриалды сауда-логистикалық кешен ашуды жоспарлап отыр.