Қазақстанда Ұлттық қордан бөлінген қаражатты бақылау жөніндегі комиссия жаңартылған форматта және жаңа құрамда жұмысын қайта бастады, деп хабарлайды Kapital.kz бизнес ақпарат орталығының тілшісі Жоғары аудиторлық палата баспасөз қызметіне сілтеме жасап.
Еске сала кетейік, 2014 жылы құрылған комиссия Ұлттық банк қарамағында жұмыс істеді, ал 2020 жылдан бастап оның жұмыс органы ЖАП болды.
Комиссия жетекшісі Аliхан Смайлов мониторинг жүргізу тәсілдері Ұлттық қор қаражатының заңдылығы мен тиімділігін бақылау бойынша жаңартылатынын түсіндірді.
«Комиссияның жұмысын қайта іске қосуымыз қажет. Мемлекеттік органдардың құзыреттерін сапалы түрде біріктіріп, Ұлттық қор қаражатын тиімді және мақсатты пайдалану бойынша бақылау үшін жауапкершілік аймақтарын нақты анықтауымыз керек», — деді Аliхан Смайлов 21 ақпанда өткен отырыста.
Ол қазіргі уақытта қоғамның қор қаражатын тиімді пайдалануға деген қызығушылығы артып келе жатқанын атап өтті. Бұл, сонымен қатар, президенттің «Ұлттық қор – балаларға» бағдарламасының іске қосылуымен байланысты.
«Ұлттық қордан бөлінетін трансферттер экономикалық қайтарымды қамтамасыз етуі керек. Бұл қаражат мәнсіз мақсаттарға жұмсалмауы тиіс. Мұндай тапсырманы мемлекет басшысы қойды», — деп атап өтті ЖАП төрағасы.
Комиссияның міндеттері мыналар болады:
- экономиканы қолдау үшін Ұлттық қордан бөлінген қаражаттың тексерісі;
- Ұлттық қор қаражатын басым бағыттарға қайта бөлу немесе оларды қайтару бойынша ұсыныстарды әзірлеу.
Еске сала кетейік, президент Қасым-Жомарт Тоқаев 2024 жылдың қыркүйегінде халыққа жолдауында Ұлттық қордың маңыздылығын тағы да атап өтті.
«Ұлттық қор қаражаты ең алдымен біздің мемлекетіміздің мүдделеріне қызмет етуі және стратегиялық мақсаттарға жету үшін пайдаланылуы тиіс, ал шетелдік қаржы институттарын қолдауға арналмауы керек. Ұлттық қор ұзақ мерзімді макроэкономикалық тұрақтылықты қамтамасыз етудің маңызды құралы болып табылады, сондықтан оны тиімді басқару қажет», — деді президент.
Ұлттық қордан бөлінген қаражатты бақылау жөніндегі комиссия консультативтік-кеңесші орган болып табылады. Ол 2014 жылы президенттің жарлығымен құрылды.
2025 жылы 40-тан астам аудит шаралары жоспарланғанын атап өтейік. Астана және Алматы қалалары, Солтүстік Қазақстан, Қостанай және Жамбыл облыстары, сондай-ақ «Самұрық-Қазына» қоры, «Қазатомпром» ұлттық компаниясы, Қазақстанның электр желілерін басқару компаниясы (KEGOC), Ұлттық банк, ТЖМ бюджеттерінің орындалуын тексеру жүргізіледі.
Бұған дейін Жоғары аудиторлық палатасында цифрлық даму, инновациялар және аэроғарыш өнеркәсібі министрлігінде, Цифрлық үкіметті қолдау орталығында, «Ұлттық ақпараттық технологиялар» АҚ, Инновациялық технологиялар паркі және Astana Hub-те жүргізілген мемлекеттік аудиттің нәтижелері туралы айтылды. 1,1 миллиард теңге көлемінде қаржылық бұзушылықтар анықталды. Бюджет қаражаты мен активтерін тиімсіз жоспарлау 2,2 миллиард теңгені, ал оларды тиімсіз пайдалану 46,5 миллиард теңгені құрады.