Нұр-Сұлтанның тұрғыны жиһаз жасаушыларға қарсы сотқа шағымданды, бірақ бір қателіктің салдарынан барлық соманы қайтаруға мүмкіндігі болмады. Tengrinews.kz тілшісі мұндай жағдайға қалай түспеуге болатынын және жиһаз жасаушылармен келісімшарт жасаудың неге маңызды екенін анықтады.
Бірнеше күн бұрын Нұр-Сұлтан қаласының азаматтық істер жөніндегі аудандық соты астаналық тұрғын мен ТОО арасында жиһаз жасау мен орнату келісімшартының бұзылуы туралы істі қарады.
Іс материалдарына сәйкес, талапкер 5,4 миллион теңге өтемақы талап етті, өйткені ТОО өз міндеттемелерін орындамаған. Ол жұмысты аяқтау үшін басқа орындаушыларды тартуға мәжбүр болды, бұл қосымша шығындарға әкелді.
Жауапкер талаптың бір бөлігін мойындады. Оның айтуынша, жиһаздың орнатылуындағы кешігу талапкердің пәтерінде жөндеудің болуымен байланысты. Жиһаздың бір бөлігі орнатылды, бірақ талапкер қалған қызметтерден бас тартты.
"Сот талапкер келісімшарт бойынша толық соманы төлегенін анықтады, бірақ жауапкер тек жұмыстардың бір бөлігін орындаған. Сонымен қатар, талапкер жеткізу мерзімдерінің бұзылғанын тіркемеген, шығындарды өтеу немесе жұмыстардың құнын төмендету туралы жазбаша талап жолдамаған. Орындаған жұмыстарды бағалау үшін сараптама жүргізу мүмкін болмады, себебі қалған жұмыстарды басқа орындаушылар аяқтаған. Сот талапкердің жаңа орындаушыларды өз бастамасымен тартқанын қорытындылады. Әділдік принциптерін ескере отырып, сот талапты ішінара қанағаттандырып, жауапкерден 1 миллион 766 мың теңге өндірді", - делінген сот хабарламасында.
Сот шешімі заңды күшіне енді.
Талапкер қандай қателік жасады және сол қателікті қайталамау үшін не істеу керек
Нұр-Сұлтан тұрғынының ісінде Астанадан практикалық заңгер, заңгерлер палатасының мүшесі Данияр Байгабатов түсініктеме берді.
Заңгердің айтуынша, кез келген жұмыс түрі, соның ішінде жиһаз өндірісі кезінде келісімшартты дұрыс жасау қажет. Бұл жағдайда - жиһаз өндірушімен.
"Көп жағдайда келісімшарттар мүлдем жасалмайды немесе стандартты үлгілер пайдаланылады, онда шарттар, мерзімдер және басқа да маңызды сәттер дұрыс көрсетілмейді. Бұл жағдайда жиһазды орнатуға арналған мердігерлік келісімшарт пен оның өндірісі бойынша сатып алу-сату келісімшарты туралы айтуға болады.
Ең алдымен, келісімшарттың нысанын анықтау қажет, яғни осы құжат қандай азаматтық-құқықтық қатынастарды реттейді. Бұл жағдайда жиһаз өндірісі мен орнату. Келісімшартта жұмыстың орындалу мерзімдері міндетті түрде көрсетілуі тиіс. Біріншіден, жиһазды өндіру мерзімі, екіншіден, оның орнатылу мерзімі. Бұл екі түрлі кезең, оларды нақты көрсету керек", - деп кеңес берді заңгер.
Келісімшартта орындалған жұмыстар мен жиһазды қабылдау тәртібін де егжей-тегжейлі сипаттау қажет. Келісімшарт екі міндеттемені (сатып алу-сату және мердігерлік) біріктіретіндіктен, жиһаздың сапасы мен оның құрастыру және орнату жұмыстарының сапасы үшін жауапкершілікті қарастыру қажет, деп нақтылады Байгабатов.
Мысалы, жиһаз орнату басталмай жатып ақаулармен жеткізілуі мүмкін, сонымен қатар оны жинау немесе монтаждау кезінде қателіктер болуы мүмкін.
"Келісімшартта орындаушының (немесе сатушының) жиһаздың тиімсіз сапасы мен оның орнату және монтаждау бойынша нашар орындалған жұмыстары үшін жауапкершілігін міндетті түрде көрсету керек. Сонымен қатар, дефектілер анықталған жағдайда іс-әрекет тәртібін қарастыру қажет. Атап айтқанда, тапсырыс берушінің мердігерге мерзімдер, көлем немесе жұмыстың сапасы бойынша анықталған бұзушылықтар туралы хабарлауға міндеттілігін белгілеу. Дефектілік актіні жасау тәртібін сипаттау қажет. Бұл құжат анықталған кемшіліктерді, оларды жою мерзімдерін және жоюдан бас тартқан жағдайда болатын салдарды тіркейді. Мысалы, егер орындаушы кемшіліктерді белгіленген мерзімде жоймаса, тапсырыс беруші үшінші тұлғаларды тартуға құқылы, ал шығындарды орындаушы өтеуі тиіс", - деп толықтырды заңгер.
Келісімшартқа жұмыстардың түрлері мен көлемдерін көрсететін қосымшаларды ұмытпау керек. Мысалы, ас үй жиһазын монтаждау электр, жарық, сантехника, кіріктірілген техникамен қосылуды қамтуы мүмкін. Мұның барлығын қосымшада сипаттау қажет, әйтпесе тапсырыс беруші нақты жұмыстардың ақауларын жоюды талап ету үшін негіздерге ие болмайды.
"Сондай-ақ, дефектілік актіні жасау бойынша тараптардың міндеттемелерін көрсету қажет. Бұл құжатты мердігерге жіберу тәртібін, кемшіліктерді жою мерзімдерін және оларды жоймаудың нәтижелерін көрсету. Тапсырыс берушінің келісімшарттан бас тарту және елеулі немесе жойылмайтын кемшіліктер болған жағдайда шығындарды өтеуді талап ету мүмкіндігін көрсету керек. Бұл ереже Азаматтық кодекстің 635-бабының 3-тармағымен реттеледі. Осы баптың талаптарына сәйкес, келісімді тоқтату үшін белгілі бір шарттарды сақтау қажет: мердігерге хабарлама, келісімшарттан бас тарту және одан кейінгі шығындарды өтеу. Мұның бәрін де құжатта қарастыру қажет", - деп толықтырды Данияр Байгабатов.
Бұрын біз Павлодар тұрғыны Астаналықтарға жоқ жиһаздарды сатқанын жазған болатынбыз.