Қазан айындағы үдеуден кейін, қарашада инфляция жылдық мәнде қайтадан 8,4%-ға баяулады, ал айлық деңгей 0,9%-да қалды, деп хабарлайды inbusiness.kz Halyk Finance аналитикалық орталығына сілтеме жасап.
“Мұндай баяулаудың негізгі себебі – ақылы қызметтерге бағаның өсу қарқынының төмендеуі, ал азық-түлік және азық-түлік емес тауарларға бағаның өсу қарқыны жалғасуда. Ұлттық қордан алынулармен және теңгенің әлсіреуімен байланысты елеулі инфляциялық қауіптер сақталуда. Оған жауап ретінде, сондай-ақ келесі жылға инфляция болжамының нашарлауына байланысты, НБК 29 қарашада базалық мөлшерлемені 15,25%-ға көтерді. Инфляцияның 6,5-8,5% деңгейінде болатыны күтілуде, бұл Ұлттық банктің алдыңғы бағалауларынан бір пайыздық пунктке жоғары. Барлық теңестіретін қауіптерді ескере отырып, 2024 жылдың соңына дейін жылдық инфляция болжамымызды 8,5% деңгейінде сақтаймыз”, – делінген хабарламада.
Қазан айындағы үдеуді ескере отырып, қарашадағы тұтынушылық инфляцияның қарқыны қайтадан баяулап, жылдық мәнде 8,4%-ды (қазан айында 8,5%) құрады. Инфляция қарқынының төмендеуінің негізгі себебі – ақылы қызметтерге бағаның өсуінің 13,3% ж/ж (қазан айында 14,3% ж/ж) дейін баяулауы, ал азық-түлік инфляциясы 5,4% ж/ж (қазан айында 4,9% ж/ж) дейін жеделдеді, ал азық-түлік емес тауарларға баға 8% ж/ж (қазан айында 7,8% ж/ж) өсті. Жекелеген компоненттер бойынша біраз үдеуге қарамастан, ақылы қызметтерге баға қысымының әлсіреуі жалпы баға динамикасын төмендету траекториясына қайтаруға мүмкіндік берді.
Рисунок 1. Темпы потребительской инфляции
Источник: БНС
Инфляция деңгейіне ең үлкен үлес қосып отырған ақылы қызметтер жылдық мәнде 13,3%-ға өсті – олардың салмағы инфляцияның жалпы мәнінде 3,73 п.п. құрайды. Тұрғын үй-коммуналдық қызметтер жыл бойы 13,9%-ға қымбаттады, ал олардың инфляцияға қосқан үлесі 1,8 пайыздық пунктті құрады. 2024 жылдың қарашасында өткен жылдың қарашасымен салыстырғанда электр энергиясы 21,7%-ға қымбаттады және жылдық инфляцияға 0,5 пайыздық пункт қосылды. Азық-түлік және азық-түлік емес тауарлардың инфляцияға қосқан үлесі сәйкесінше 2,29 п.п. және 2,41 п.п. құрады.
Ұлттық қордан түсетін жоғары валюталық түсімдерге қарамастан, айырбас бағамының құнсыздануы күшейді. Қараша айындағы USDKZT орташа бағамы доллар үшін 494,9 теңге болды, бұл биылғы жылдың мамыр айындағы доллар үшін 442 теңге орташа деңгейімен және биылғы жылдың бірінші жартыжылдығындағы 449 теңге орташа бағамымен салыстырғанда.
“Доллардың теңгеге қатысты бағамы 500-дің айналасында жаңа шындық ретінде көрінеді. Мұндай елеулі әлсіреу әлемдік азық-түлік бағаларының өсуімен бірге инфляцияға қысым жасауға әсер етуі мүмкін. Дегенмен, біз инфляция бойынша жыл соңындағы болжамымызды 8,5% ж/ж деңгейінде сақтаймыз, соның ішінде базалық мөлшерлеме бойынша соңғы монетарлық реттеушінің әрекеттері”, – деп атап өтті сарапшылар.