2024 жылы қазақстандықтардың жалақысы тоқсан сайын өсті. Дегенмен, кейбір салаларда жалақының төмендеуі байқалады, ал әлеуметтік маңызды салалардың мамандары елдегі орташа деңгейден төмен жалақы алуды жалғастыруда. Қай мамандықтардың басымдыққа ие болғаны туралы толығырақ inbusiness.kz сайтындағы материалда оқи аласыз.
Ұлттық статистика бюросының мәліметтері бойынша, бірінші тоқсанда республика бойынша орташа жалақы 382 279 теңгені құраса, үшінші тоқсанда бұл көрсеткіш 23 мың теңгеге артып, 405 557 теңгеге жетті. Алайда, өсу динамикасы біркелкі емес: бірқатар салаларда табыстардың төмендеуі байқалады.
Аймақтық айырмашылықтар
Ең жоғары жалақылар дәстүр бойынша Атырау және Маңғыстау облыстарында, сондай-ақ Астана, Алматы және Ұлытау облысында тіркеледі.
Аймақтар тізімінде Атырау облысы орташа еңбек ақысы бойынша көшбасшы – 612 720 теңге, бұл елдегі орташа көрсеткіштен 222 392 теңгеге көп.
Салалар бойынша ең жоғары жалақы тау-кен өнеркәсібі мен карьерыды әзірлеу – 1,4 млн теңге, одан кейін кәсіби, ғылыми және техникалық қызмет – шамамен 1 млн теңге және құрылыс – 836 мың теңге.
Ең төменгі табыстар ауыл шаруашылығы, орман шаруашылығы және балық шаруашылығында – 174 мың теңге.
Әлеуметтік маңызды салалар, мысалы, денсаулық сақтау және әлеуметтік қызмет көрсету, сондай-ақ мемлекеттік басқару және қорғаныс, міндетті әлеуметтік қамтамасыз ету, республика бойынша орташа жалақыдан төмен – тиісінше 319 мың және 301 мың теңге алады.
Маңғыстау облысы да жоғары көрсеткіштерді көрсетіп отыр – 575 218 теңге. Атырау облысындағыдай, мұнда да жетекші позицияны тау-кен өнеркәсібі алады – 1,2 млн теңге. Өткен тоқсанмен салыстырғанда бұл саладағы жалақы 13 мың теңгеге төмендеді.
Одан кейін қаржы және сақтандыру қызметі – 736 мың теңге және көлік пен қоймалау саласы – 691 мың теңге (төмендеу жоқ).
Облыста ең аз табыс басқа қызмет түрлерінің өкілдері – 231 мың теңге, сондай-ақ өнер, ойын-сауық және демалыс – 236 мың теңге, өткен тоқсанмен салыстырғанда 4 мың теңгеге төмендеді.
Денсаулық сақтау және әлеуметтік қызмет көрсету өкілдері мұнда 319 мың теңге табады, бұл өткен тоқсанмен салыстырғанда 2,6 мың теңгеге аз. Мемлекеттік басқару және қорғаныс, міндетті әлеуметтік қамтамасыз ету бойынша жалақы да төмендеп, 298 мың теңгені құрады (-1,2 мың).
Астанада орташа жалақы 519 933 теңге, бұл елдегі орташа көрсеткіштен 129 605 теңгеге жоғары. Тау-кен өнеркәсібінде жалақылар 1,2 млн теңгеге жетеді, бірақ бұл тоқсанда 67 мың теңгеге төмендеді. Қаржы және сақтандыру қызметі шамамен 1 млн теңге (-25 мың), ал кәсіби және ғылыми қызмет – 797 мың теңге (-5,7 мың).
Сол уақытта ауыл шаруашылығы, орман шаруашылығы және балық шаруашылығында жалақы 13 мың теңгеге, барлығы 201 мың теңгеге төмендеді, ал денсаулық сақтау саласындағы орташа жалақы 8,4 мың теңгеге, 394 мың теңгеге төмендеді.
Басқа аймақтардан айырмашылығы, мемлекеттік басқару және қорғаныс, міндетті әлеуметтік қамтамасыз ету саласында қызметкерлер республика бойынша орташа жалақыдан жоғары – 584 мың теңге, бұл өткен тоқсанмен салыстырғанда 69 мың теңгеге көп.
Алматы орташа жалақыны 484 499 теңге деңгейінде көрсетеді. Тау-кен өнеркәсібі, қаржы және сақтандыру қызметі ең табысты болып қала береді – шамамен 1 млн теңге, ал ақпарат және байланыс саласы 762 мың теңге қамтамасыз етеді.
Ең төменгі жалақы ауыл шаруашылығы, орман шаруашылығы және балық шаруашылығында – 251 мың теңге, бұл өткен тоқсанмен салыстырғанда 5,6 мың теңгеге аз.
Денсаулық сақтау және әлеуметтік қызмет көрсету өкілдері орташа 338 мың теңге табады. Мемлекеттік басқару және қорғаныс, міндетті әлеуметтік қамтамасыз ету – 344 мың теңге.
Ұлытау облысы жалақыны 526 899 теңге деңгейінде көрсетті, бұл елдегі орташа көрсеткіштен 136 571 теңгеге жоғары. Қаржы және сақтандыру қызметі мамандарға шамамен 754 мың теңге, өңдеу өнеркәсібі – 753 мың теңге, құрылыс – 726 мың теңге әкеледі.
Сонымен қатар, өнер, ойын-сауық және демалыс саласында жалақы ең төмен – 197 мың теңге, ал денсаулық сақтау саласындағы орташа жалақы 323 мың теңгені құрап, тоқсан ішінде 670 теңгеге төмендеді. Мемлекеттік басқару және қорғаныс, міндетті әлеуметтік қамтамасыз ету – 315 мың теңге.
Осылайша, Қазақстанда орташа жалақының жалпы өсуіне қарамастан, бірқатар салаларда, әсіресе әлеуметтік маңызды салаларда, жалақы төмен болып қалады, кейбіреулерінде тіпті төмендеу байқалады. Сонымен қатар, инфляция қазақстандықтардың қалтасына әсер етуде, ол қарашада 0,9% құрады. Тамақ өнімдері мен қызметтердің бағасы өсуді жалғастыруда: 2024 жылдың қарашасында айлық тұтынушылық бағалар индексі, өткен айдағыдай, 0,9% болды. Тамақ өнімдерінің бағасы 1,1%-ға, ақылы қызметтер – 0,8%-ға, азық-түлік емес тауарлар – 0,7%-ға өсті.
