Қостанайдағы халық қатысу бюджеті: аулалар өзгеруде, бірақ мәселелер шешілмей тұр.

Қалалық бюджеттен тек 2024 жылы 46 аулаға абаттандыру үшін 1,4 миллиард теңге бөлінді. Қостанай әкімдігінің деректеріне сәйкес, 84 аула тәртіпке келтіруді қажет етеді. Қостанай билігі барлық қалған аулалардың абаттандыру жұмыстарын 2025 жылы аяқтауға қаражаттың жетіспеушілігі болуы мүмкін екенін атап өтті. Мұнда миллиардтаған шығындар сөз болып отыр. Жеткізушілердің міндеттемелерін уақытында орындамауы немесе сапасыз жұмыстарды орындауы да қиындық тудырады, деп хабарлайды inbusiness.kz.

Билік аулалардағы қауіпсіздік мәселелерін шешу үшін "Халықтың қатысу бюджеті" (ХКБ) жобасын да қолдануда. Бұл жоба әкімдікке нақты мәселелерді шешуге бағытталған қаржыны жұмсауға мүмкіндік береді, яғни ең белсенді және нәтижеге мүдделі тұрғындардың проблемаларын шешуге бағытталады. Жобаға қатысу шарттарына сәйкес, өтінім беру ғана емес, өз тілектерін негіздеу де қажет. Жобаның максималды сомасы (50 миллион теңге) бойынша шектеулер мен жобаны қолдаған Қостанай тұрғындарының санына (кемінде 50 адам) талаптар бар. "Халықтың қатысу бюджетіне" деген қызығушылықтың артуын ескере отырып, жоба барлық қиындықтарға қарамастан, сұранысқа ие екенін айтуға болады.

2020 жылы, алғашқы іріктеу жарияланған кезде, өтінім бергендер саны небәрі тоғыз адам болды. Екі жыл қатарынан қалада жылына бес жобадан жүзеге асырылды. 2022 жылы жағдай өзгерді, себебі бірден 19 жоба жүзеге асырылды, оған 1200-ден астам қала тұрғыны дауыс берді. "Халықтың қатысу бюджеті" жобасы аясында Қостанайда төрт жыл ішінде 34 тұрғынның идеясы 434,5 миллион теңге көлемінде іске асырылды.

Халықтың қатысу бюджетінің тәжірибесі адамдардың өз жобаларының құнын дұрыс есептей алмайтындығын көрсетті. Іске асырылған идеялардың кейбірі ойластырылғаннан алыс болып шықты. Әкімдікте жоба қатысушыларымен өзара әрекеттесудің оңтайлы нұсқасын табуға бірнеше жыл бойы тырысып келеді. Топосъемка өткізу және іріктеу өтініміне қоса тіркеу ұсынылған. Бірақ бұл билікті қызмет жеткізушілерімен туындайтын проблемалардан құтқармайды.

Қала экономика және бюджеттік жоспарлау бөлімінде хабарлағандай, 2024 жылы жүзеге асыруға рұқсат етілген барлық жобалардың жартысы (2023 жылғы іріктеу нәтижелері бойынша) проблемалық болып шықты.

"Үш жоба бойынша сот процестері жүруде. Қалалық тұрғын үй-коммуналдық шаруашылығы бөлімі ТОО "Ferrazh-30" жеткізушісін мемлекеттік сатып алуларға қатысушы ретінде адал емес деп тану туралы талап арыз берген. Бұл Бородина көшесі, 223 және 225 үйлеріндегі балалар алаңы жобалары. Сондай-ақ, 5-ші микрорайон, үй 3 мекенжайындағы балалар аула алаңы туралы сөз болып отыр. Үшінші жоба - "Журналистер аллеясы" Козыбаев көшесінде", - деді экономика және бюджеттік жоспарлау бөлімінің басшысы Наталья Турлубекова.

Двор аумақтарын абаттандыру бойынша тағы екі жобада ТОО "KazWestTeam" жеткізушісімен келісім-шарт біржақты бұзылды. Бұл жеткізушінің қосымша келісімді қолдамағаннан кейін болды. Дегенмен, мұнда мемлекеттік сатып алу порталындағы техникалық ақаулар себеп болды, ал қазір мемлекеттік органның шешіміне ТОО қарсы шықты. Даулар жүріп жатқан кезде, Қостанайдағы екі аулаларда тартан жабыны жоқ балалар алаңдары тұр. Олардың жалпы құны 28 миллион теңгеден асады.

Қала әкімдігінде: проблемалардың көп жағдайда басқа қаладан келген компаниялардың конкурстарды жеңіп алуынан туындайтынын айтуда, олар кейіннен жиі жергілікті құрылысшыларды жұмыстарына жалдайды. Ал дәл осындай мемлекеттік сатып алулар бойынша келісімдерде іске асыру барысында жиі проблемалар туындайды. Кейбір мердігерлер тіпті жұмысқа кіріспеген жағдайлар да бар.

Мемлекеттік сатып алу туралы заңға өзгерістер енгізілгеннен кейін биліктің ресурстық және аумақтық талаптарды жеткізушілерге қою мүмкіндігі пайда болды. Бірақ мұндай конкурстар ашық түрде өткізілуі тиіс. Және, қала әкімдігінің көңіл-күйіне қарағанда, билік осы мүмкіндікті пайдалануды жоспарлап отыр.

2024 жылы 30 идея іріктеуден өтті, олардың құны шамамен 800 миллион теңге. Оларға 2,7 мыңнан астам қостанайлық дауыс берді. Жобаларды жүзеге асыруға ақша 2025 жылға арналған бюджетте қарастырылған, қала өтінімі облыс әкімдігінде қолдау тапты.