Үкімет өкілдері Ақтөбе облысының бизнес қауымдастығымен Салық кодексіне енгізілетін түзетулерді талқылады. Кездесудің басты тақырыбы НДС-тің дифференциалды ставкаларын енгізу жөніндегі үкіметтің ұсыныстарын талқылау болды: 16%, 10%, 0% және босату, деп хабарлайды primeminister.kz.
Сондай-ақ, агропромышленный кешен үшін НДС-ті толық жою және денсаулық сақтау мен коммерциялық медицина саласы үшін 10% аралық ставканы енгізу туралы ұсыныстар қаралды.
«Біз 2023 жылдан бері айтып келе жатқан 0% және 10% дифференциалды ставканы қабылдағанымыз үшін ризашылығымызды білдіреміз. 10% бойынша, сіздер медицинаға назар аударудасыздар. Басқа нұсқалар бола ма, әлде біз қазірден бастап кімдерді қосуымыз керек?» — деп сұрады кәсіпкер, «Атамекен» палатасының Сауда және қызмет көрсету салалық кеңесінің қаржылық қызметтер секторын басқарушы Виктория Исарова.
Ұлттық экономика вице-министрі бұл мәселенің маңызды жағы НДС бюджетке кірістердің негізгі көздерінің бірі екенін түсіну екенін атап өтті.
«НДС ставкаларының көтерілуі және дифференциациясы бюджетті мұнай кірістерінің құбылмалылығынан азайтып, мемлекеттік басым жобаларды қаржыландыруға мүмкіндік береді. Біз ауыл шаруашылығы өнімдерін өндірушілер үшін НДС-тен босатуды ұсынамыз. Қазіргі уақытта фермерлік шаруашылықтар НДС төлеушілер емес, және біз бұл жағдайды сақтаймыз. Ауыл шаруашылығымен айналысатын заңды тұлғалар белгіленген соманың 30%-ын төлейді. Енді олар осы салықтан босатылып, картоп, помидор, пияз, қырыққабат және т.б. өнімдер бәсекеге қабілетті болады. 10% ставкасының кімдерге қолданылатыны қосымша талқылауды қажет етеді. Біз денсаулық сақтау саласы үшін төмендетілген ставканы да ұсынамыз. Барлық ұсыныстар жиналып, талданып, сіздермен бірге шешілетін болады», — деді ұлттық экономика вице-министрі Бауыржан Омарбеков.
Кәсіпкерлер реформаның мүмкін болатын салдары, оның ішінде жаңа ставкалардың өнімнің өзіндік құны мен бағасына әсері, соның нәтижесінде тұтынушыларға әсер етуі туралы алаңдаушылықтарын білдірді.
«Мұндай диалог алаңдарын құру қажет. Әр салада өзінің ерекшелігі бар және бірлескен күш-жігермен ғана осы дифференциацияны анықтау мүмкін. Тек санды қою жеткіліксіз, шын мәнінде 10%, 12% ставкаларының кірістердің өсуіне әсер ететінін бағалау үшін ауқымды және ұзақ мерзімді жұмыс жүргізу қажет. Сондай-ақ, инфляцияның осы кезеңінің қысқа мерзімділігі үлкен сұрақ болып табылады. Біз барлығы салық төлеуі керек деп санаймыз. Және не болғанымен, кім адал төлесе, сол одан да көп төлейді, ал көлеңкеде қалғандар сол күйінде қалады», — деді «PKF Оценка собственности Актобе» ЖШС директоры, РПП Сауда және қызмет көрсету салалық кеңесінің мүшесі Мадияр Еспаев.
Кездесу барысында айтылған барлық мәселелер мен ұсыныстар Салық кодексіне және оған қатысты заң жобаларына енгізілетін түзетулерде ескерілетіні атап өтілді, олар мәжілісте қаралады.
«Бүгінгі кездесуде айтылған барлық ұсыныстар «Атамекен» палатасының салалық кеңестерінің отырыстарында белсенді талқылаулардың нәтижесі болып табылады. Ставкалардың дифференциациясы шын мәнінде қажет. Біз, палата ретінде, микро және шағын бизнестің мүдделерін ескеретін әділ салық салуды қамтамасыз ету маңызды. Салық кодексі қарапайым және болжамды болуы тиіс», — деді Ақтөбе облысының кәсіпкерлер палатасының директоры Дидар Боранкулов.
Бұрын хабарланғандай, әлеуметтік салық пен ОПВР-ды кәсіпкерлердің төлемдерін жою жөніндегі ұсынылған реформа НДС ставкасын 20%-ға көтеру жағдайында жүзеге асырылуы мүмкін. Сонда мемлекет әлеуметтік төлемдерді жабу үшін кірістерге ие болар еді. Алайда, қазіргі уақытта ұсынылған НДС ставкасы 16% болғандықтан, әлеуметтік төлемдерді өзгеріссіз қалдыру ұсынылады.
Қаржы министрлігі сондай-ақ тиімді емес салық жеңілдіктерін қысқарту және жеке тұлғалардың табыстарына байланысты ИПН-ді дифференциациялау мәселелерін қарастыруда.
Бұрын Қазақстанда НДС ставкысын 12%-дан 20%-ға дейін көтеру мәселесі қарастырылған, сонымен қатар еңбек ақы қорына жүктемені 30%-ға дейін азайту жоспарланған. Сонымен қатар, ұлттық экономика министрі Серік Жұманғарин НДС шегін 15 миллион теңгеге дейін төмендетуді ұсынды. 2025 жылдың 28 қаңтарында кәсіпкерлермен кездесуде президент Қасым-Жомарт Тоқаев кез келген жаңалықтар жан-жақты талдау мен ойластырылған стратегия негізінде жүзеге асырылуы тиіс екенін айтып, НДС ставкасына қатысты мәселені үкіметке қосымша пысықтауды тапсырды.
2025 жылдың 11 ақпанында Серік Жұманғарин үкімет мәжілісінде НДС «дифференциалды болады: 16%, 10%, 0% және НДС-тен босату» деп мәлімдеді. Сонымен қатар, құрылыс саласында НДС орнына әлеуметтік инфрақұрылымдық төлем (СИП) енгізу жоспарланып жатқаны хабарланды.
Премьер-министр Олжас Бектенов 2025 жылдың 20 ақпанына дейін мәжіліске Салық кодексі жобасын енгізуді тапсырды.