Көрші елдер, әсіресе Өзбекстан тарапынан сұраныстың артуына және биылғы жылы жоғары экспорттық бағаларға байланысты картоп экспорты 1,5 есеге өсті – 411 мың тоннадан 605 мың тоннаға дейін. Ажиотажды сұраныстың ішкі нарыққа әсер еткені атап өтілуде. Соңғы аптада экспортқа бағытталған өндірушілер арасында бағаның күрт өсуі байқалды (170-тен 270 теңгеге дейін). Премьер-министр Олжас Бектеновтың тапсырмасы бойынша ауыл шаруашылығы, сауда және интеграция министрліктері жағдайды тұрақты түрде мониторинг жасап жатыр, деп хабарлайды үкіметтің баспасөз қызметі.
2025 жылдың 18 қаңтарында өткізілген Сауда қызметі мәселелері жөніндегі ведомствоаралық комиссияның отырысында ішкі нарықтағы картоп бағасын тұрақтандыру үшін үшінші елдерге картоп экспортын 6 айға шектеу туралы шешім қабылданды.
Бұл шара ЕАЭО елдеріне қатысты қолданылмайды, алайда осы бағыттағы экспорт бақылауда болады. Сонымен қатар, қалыптасқан жағдайды ескере отырып, 2025 жылдың 16 қаңтарында экспортқа фитосанитарлық сертификаттарды беру тоқтатылды.
Қабылданған шаралар картоп бағасының тұрақтылығын қамтамасыз етуге, негізсіз бағаның өсуіне жол бермеуге және нарық қатысушылары тарапынан спекулятивті әрекеттерге тыйым салуға бағытталған.
Сондай-ақ, жағдайды мұқият бақылау жүргізіліп жатқандығы атап өтілді, және егер сауда қызметі заңнамасы бұзылса, «нарық қатысушыларына қатысты дереу шаралар қабылданады».
Ауыл шаруашылығы министрлігінің мәліметінше, бүгінгі таңда бар қорлар 2025 жылдың ерте өнім жинауына дейін ішкі қажеттілікті толық жабуға жеткілікті. 19 қаңтардағы жағдай бойынша қорлар 850 мың тоннадан асады, сауда желілеріндегі қорлар есепке алынбайды (картоп өсірушілер ассоциациясында 600 мың тонна, тұрақтандыру қорларында 68 мың тонна, ЛПХ және шағын шаруашылықтардағы жертөлелерде 200 мың тоннадан астам).
Ақпарат ретінде: 2024 жылы картоптың жалпы жиналымы 2,9 миллион тоннаны құрады (оның ішінде ерте өнім – 300 мың тонна). 2024 жылы импорт 56 мың тоннаны құрады. 2024 жылдың тамызынан нарыққа бөлінуге арналған картоп көлемі 2,6 миллион тонна, халықтың жалпы қажеттілігі – 1,5 миллион тонна (оның ішінде қала тұрғындары 954 мың тонна) ерте өнім жинауға дейін (қаңтар-сәуір). 2024 жылдың тамызынан желтоқсанына дейін 844 мың тонна тұтынылды, 620 мың тонна экспортталды (2024 жылдың қаңтарынан желтоқсанына дейін). 2025 жылға (қаңтар-сәуір) болжамды тұтыну көлемі – 675 мың тонна.