Абай облысының бизнес қауымдастығына салық реформасының нюанстары туралы баяндалды, деп жазады primeminister.kz.
Негізгі бастамалардың қатарында — ҚҚС бойынша декларацияларды алдын ала толтыру, «e-Tamga» жобасын іске қосу, бұл салық операцияларының статусын онлайн режимінде бақылауға мүмкіндік береді, сондай-ақ электронды шот-фактураларды автоматтандырылған түрде жүргізу. Қазірдің өзінде жүйеде 1,3 миллионнан астам салық төлеуші тіркелген, ал жыл сайын шығарылатын электронды шоттар саны 260 миллионға жетеді.
«Регпалатаның директоры ретінде, кәсіпкерлікті дамыту және бизнес мүдделерін қорғаумен айналысатын тұлға ретінде, мен ҚҚС ставкасының көтерілуі бизнеске және соңғы тұтынушыға жағымсыз әсер ететініне сенімдімін. ҚҚС — бұл тұтыну салығы, және оның өзгерісі қандай да бір жағдайда бағаға әсер етеді. Кіші бизнестің қажеттіліктерін ескеретін және әкімшілік кедергілерді азайтатын теңдестірілген жүйені орнату маңызды. ҚҚС шегін қарапайым түрде төмендету, әкімшілендіруді жеңілдетпей, қосымша жүктеме тудырады. Салықтық есептілікті автоматтандыру, кассалық есептеу әдісін енгізу, алдын ала толтырылған декларациялар мен кәсіпкерлердің тиімді жұмыс істеуіне мүмкіндік беретін басқа құралдар қажет. Сонымен қатар, салық реформасы инвестициялық климатқа әсерін ескеруі тиіс. Еңбек ақы қорының жоғары жүктемесі бизнес үшін көлеңкеге кетуге мәжбүр етеді. Әлеуметтік салық пен жұмыс берушінің міндетті зейнетақы жарналарын қайта қарау жанама шығындарды азайтуға, компанияларды бейресми сектордан шығарып, жаңа жұмыс орындарын құруға көмектеседі. Біз мемлекеттік органдармен диалогты жалғастырамыз, сондықтан соңғы шешімдер фискалдық мақсаттар мен кәсіпкерлікті дамыту арасындағы тепе-теңдікті ескеретін болады. Реформа бюджетке ғана емес, сонымен қатар ұзақ мерзімді экономикалық өсуді, бизнестің дамуын және салық жүйесінің ашықтығын қамтамасыз етуі тиіс», – деп атап өтті Абай облысының Кәсіпкерлер палатасының директоры Мақсат Суйчинов.
Аймақта шамамен 60 мың бизнес субъектісі жұмыс істейді, олардың 70%-ы — жеке кәсіпкерлер.
«Қазақстандағы салық төлеушілердің жалпы саны – 2 миллионнан астам. Олардың тек 80 мыңы ғана қосылған құн салығын төлейді. Бүгінгі таңда шек шамамен 80 миллион теңге, және оны 15 миллион теңгеге дейін төмендету ұсынылады. Бұл мәселе талқылауға жатады, себебі бұл шеңберге елеулі салық төлеушілердің саны кіре алады – біздің есептеулеріміз бойынша, 200-300 мың кәсіпкер қосылады. Сіздерге бірден айтамын, халықпен тікелей жұмыс істейтін салық төлеушілерді біз арнайы салық режиміне жатқызамыз. Яғни, үй жанындағы дүкендер, шаштараздар, шағын киім бутиктері, бүгінгі күні жеңілдетілген режимде немесе бөлшек салық бойынша жұмыс істеп жатқан салық төлеушілер ҚҚС-тан босатылады», – деп атап өтті қаржы вице-министрі Ержан Биржанов.
Вице-министр арнайы салық режимі мен бөлшек салықтың қалай трансформацияланатынын түсіндірді.
«Қазіргі уақытта жұмыс істеп тұрған жеңілдетілген декларация жүйесі жылдық табысы 180 миллион теңгеге дейін, жұмысшылар саны 30 адамға дейін және ставкасы 2% болатын кәсіпкерлерді қамтиды. Сондай-ақ формальды түрде жылдық айналымы 2,4 миллиард теңгеге дейінгі бизнеске арналған бөлшек салық болды, қызметкерлер санына шектеулерсіз және маслихаттардың шешімімен 4% ставкасын екі есе төмендету мүмкіндігімен. Енді біз осы екі режимді жеңілдетілген декларация форматында біріктіреміз, ал табыс шегі сақталады, ол 2,4 миллиард теңгені құрайды», – деп хабарлады Ержан Биржанов.
Бұған дейін ұсынылған реформа бойынша әлеуметтік салық пен ОПВР-ді кәсіпкерлердің төлеуін жою, егер ҚҚС ставкасы 20%-ға көтерілсе, мүмкін болар еді. Сол кезде мемлекет әлеуметтік жарналарды жұмыс берушінің орнына жабу үшін кірістерге ие болар еді. Бірақ қазіргі ұсынылып отырған ҚҚС ставкасы 16%-да әлеуметтік жарналарды өзгеріссіз қалдыру ұсынылады.
Қаржы министрлігі сонымен қатар тиімді емес салық жеңілдіктерін қысқарту және жеке тұлғалардың кірістеріне байланысты ИПН-ді саралау мәселелерін қарастыруда.
Қазақстанда ҚҚС ставкасын 12%-дан 20%-ға көтеру мәселесі қарастырылды, осы кезде еңбек ақы қорының жүктемесін 30%-ға дейін төмендету жоспарланды. Сонымен қатар, премьер-министрдің орынбасары - ұлттық экономика министрі Серік Жұманғарин ҚҚС шегін 15 миллион теңгеге дейін төмендетуді ұсынды. 2025 жылғы 28 қаңтарда кәсіпкерлермен кездесу барысында президент Қасым-Жомарт Тоқаев кез келген жаңашылдықтар жан-жақты талдау мен мұқият стратегия негізінде жүзеге асырылуы тиіс екенін айтты және үкіметке ҚҚС ставкасы бойынша мәселені қосымша пысықтауды тапсырды.
2025 жылғы 11 ақпанда Серік Жұманғарин үкімет отырысында қосылған құн салығының ставкасы «дифференциацияланған болады: 16%, 10%, 0% және ҚҚС-тан босату» деді. Сонымен қатар құрылыс саласында ҚҚС орнына әлеуметтік инфрақұрылымдық төлем (СИП) енгізу жоспарланып отыр.
Премьер-министр Олжас Бектенов мажилиске 2025 жылғы 20 ақпанға дейін Салық кодексі жобасын енгізуді тапсырды.