Қазақстандағы білім беру саласына инвестициялар көлемі ағымдағы жылдың қаңтарында 79,1 млрд теңгені құрады — бұл 2024 жылдың қаңтарымен салыстырғанда бағалық мәнде 7,3 есе көп (ИФО — 715,4%). Өткен жылы да елеулі өсім байқалды: ақшаға 3,9 есе (ИФО — 363%) артты, деп жазады finprom.kz.
2024 жыл бойынша білім беру секторындағы капитал салымдарының көлемі 2,4 есе артып, 1,1 трлн теңгеге жетті (ИФО — 243,3%). Өткен жылы білім беру саласына инвестициялар 21,5%-ға (ИФО — 115,3%) өсті.
Соңғы жылдары білім беру саласы ҚР Үкіметі үшін әлеуметтік қамтамасыз ету, азаматтарға әлеуметтік көмек көрсету, денсаулық сақтау, ғылым, туризм және спорт сияқты салалармен қатар басым міндетке айналды. Ағымдағы жылы бюджет жоспарлау аясында үкімет адам капиталының дамуына, әлеуметтік салаға және азаматтардың өмір сүру сапасын арттыру бағдарламаларына байланысты қаржыландыруды ұлғайту қарастырды.
0
Аймақтық тұрғыдан алғанда, ағымдағы жылдың қаңтарында білім беру саласындағы жалпы инвестициялардың шамамен 40%-ы Алматы мен Астанаға тиесілі: сәйкесінше 18,4 млрд және 13,1 млрд теңге. Алматы облысында (7,2 млрд теңге), Ақмола облысында (6,8 млрд теңге) және Түркістан облысында (5,8 млрд теңге) да елеулі капитал салымдары байқалды.
Секторға ең аз инвестициялар, өткен жылдың қаңтарындағыдай, Улытау және Жетісу облыстарына тиесілі: сәйкесінше 118,2 млн және 285,5 млн теңге — бірақ өткен жылмен салыстырғанда айтарлықтай көп. Сонымен қатар, Абай облысындағы капитал салымдары 1,2 млрд теңгеден асты — бұл 2024 жылдың қаңтарындағы білім беру саласына инвестициялар көлемінен әлдеқайда көп, ол кезде бұл көрсеткіш тек 3,2 млн теңгені құрады.
1
Қаржыландыру көздері бойынша ағымдағы жылдың қаңтарында білім беру саласы негізінен республикалық бюджет есебінен қамтамасыз етілді: 65 млрд теңге — 2024 жылдың қаңтарымен салыстырғанда айтарлықтай көп (42,4 млн теңге). Өткен жылдың қорытындысы бойынша республикалық бюджет есебінен секторға капитал салымдары 12,6 есе өсіп, 684,5 млрд теңгеге жетті.
Одан кейін жергілікті бюджеттер (ағымдағы жылдың қаңтарында 7,1 млрд теңге) және бизнестің өз қаражаты (6,8 млрд теңге) келеді. Сонымен қатар, жергілікті бюджеттер есебінен инвестициялар көлемі 4,7 есе артса, өз қаражаттары есебінен керісінше 4,8%-ға қысқарды. Банктік емес қарыз қаражатына тек 208,8 млн теңге тиесілі болды.
2
Айта кету керек: 2024 жылы адам капиталының дамуына республикалық бюджеттен 8,8 трлн теңге бөлінді, оның ішінде білім беру шығындары 300 млрд теңгені, ғылым мен жоғары білімге жұмсалған қаражат 700 млрд теңгені құрады.
Ағымдағы жылы, 2025-2027 жылдарға арналған республикалық бюджет жобасына сәйкес, білім беруді дамытуға 1 трлн теңгеден астам қаражат бөлуді жоспарлап отыр. Негізгі шығындар студенттердің стипендияларын орташа 15-20%-ға арттыру, гранттар санын көбейту (шамамен 78 мың жас қазақстандық тегін жоғары білім алуға мүмкіндік алады), жоғары оқу орындарының студенттері үшін жеңілдікпен жол жүру құнын және ғылыми атақтарға байланысты ғалымдардың жалақысын төлеуді қамтиды.