Мемлекеттік бюджет кірістері ағымдағы жылы 90% деңгейінде орындалды. Бұл туралы бүгін үкімет отырысында, онда 2024 жылдың қаңтар-қараша айларындағы әлеуметтік-экономикалық даму нәтижелері қаралды, қаржы вице-министрі Ержан Биржанов хабарлады, деп жазады Kapital.kz бизнес ақпарат орталығының тілшісі.
«Қаржы жылының 11 айының нәтижелері келесі көрсеткіштермен сипатталады. Мемлекеттік бюджетке трансферттерді есептемегенде 19 трлн теңге түсті, яғни жоспар (21 132 млрд теңге) 90% орындалды. Республика бюджетіне 11,8 трлн теңге немесе жоспарға (14,5 трлн теңге) 82% түсті. Жоспардың орындалмауы салық түсімдерінің 76% (жоспар – 14,3 трлн теңге, факт – 10,8 трлн теңге, орындалмау – 3,5 трлн теңге) деңгейінде орындалуымен байланысты», - деді ол.
Жоспардың орындалмауының негізгі себептері:
- өткен жылдың сәйкес кезеңімен салыстырғанда 10 айда үш елден импорт көлемінің 6,4%-ға немесе 2,3 млрд доллар көлемінде төмендеуі;
- негізгі экспорттық металдардың бағасының төмендеуі, бұл өз кезегінде 602 ірі салық төлеуші бойынша аванс төлемдерінің 26,7%-ға немесе 267 млрд теңгеге төмендеуіне әсер етті (КПН-нің 1 327 төлеушісінің 45,4%-ы).
«ҚҚС қайтарымының көлемі 981 млрд теңгеге жетті, өткен жылдың сәйкес кезеңімен салыстырғанда 2,5 есеге (590 млрд теңгеге) артты. Дегенмен, салықтар бойынша орындалмау 1 трлн теңгеге неналогтық төлемдердің артуымен өтеледі», - деп қосты вице-министр.
Жергілікті бюджеттердің өз кірістері 108% деңгейінде орындалды және 7,2 трлн теңгені құрады. Жоспар 525 млрд теңгеге асыра орындалды (оның ішінде салықтар бойынша – 460 млрд теңге).
«Өткен жылдың сәйкес кезеңімен салыстырғанда кірістер 26,5%-ға немесе 1,5 трлн теңгеге артты. Мемлекеттік бюджет шығыстары 94%, республикалық бюджет – 96%, жергілікті бюджеттер – 92% деңгейінде орындалды. Республикалық бюджеттен 20,8 трлн теңге көлемінде шығыстар жүзеге асырылды, оның басымдықтары әлеуметтік бағыттылықты сақтау болып табылады», - деп нақтылады ол.
Мемлекет негізгі әлеуметтік міндеттемелерді орындады:
- зейнетақылар мен жәрдемақылар – 5,2 трлн теңге;
- өңірлерге субвенциялар – 4,8 трлн теңге;
- МӘМС мақсатты жарнасы – 1,6 трлн теңге.
«Жергілікті бюджеттердің шығыстары 13 трлн теңгені құрады. Шығыстардың негізгі үлесі: әлеуметтік салаға – 6,6 трлн теңге (51%); ТҮКШ – 1,9 трлн теңге (14,6%); көлік және коммуникациялар – 1,2 трлн теңге (9,3%); ауыл шаруашылығы – 750 млрд теңге (5,7%)», - деп атап өтті қаржы вице-министрі.
Бюджетті орындаудың маңызды компоненттерінің бірі – мемлекеттік сатып алу процесі. Мемлекеттік сатып алудың көлемі 8,8 трлн теңгені құрады. Өткен есепті кезеңде мемлекеттік сатып алулардағы бюджеттік қаражатты үнемдеу есебінен 840 млрд теңге көлемінде оңтайландыру жүзеге асырылды.
«Сонымен қатар, 6,9 трлн теңге бюджеттік қаражатқа 1 460 аудит шарасы өткізілді. 271 млрд теңге көлемінде қаржылық бұзушылықтар анықталды, 221 млрд теңге көлемінде бұзушылықтар жойылды», - деп қорытындылады ол.