Freedom Finance Global Қазақстан Республикасындағы әуе қатынасы нарығын зерттеді : жолаушылар әуе тасымалдары қатысушыларының объектілері мен қызметі талданып, 50 мыңнан астам тұрғыны бар барлық қалалардан 18-55 жас аралығындағы 3 мыңнан астам азамат сұралды, деп хабарлайды Kapital.kz бизнес ақпарат орталығының тілшісі компанияның мәліметтеріне сілтеме жасап.
Зерттеу нәтижесінде, әуе транспорты басқа көлік түрлерімен салыстырғанда туризм мен демалыс мақсатында жиі пайдаланылады: 49% және 57,7% сәйкесінше. Сұралғандардың жартысынан көбі ішкі рейстерге 15 000 теңгеден артық жұмсауға дайын (52,7%), әр төртіншісі 15 001-20 000 теңге (23,4%), ал әр оныншысы 20 001-30 000 теңге (12,6%) аралығында қаражат жұмсауға әзір. 30 000 теңгеден артық төлейтіндердің үлесі 11,2%-ды құрады.
Көпшілік респонденттер шетелге авиаперелет үшін 50 001-100 000 теңге аралығында жұмсауға дайын (28,4%). Әр төртіншісі билет құны 100 001-250 000 теңге аралығында орынды деп есептейді (26,1%). 250 000 теңгеден артық жұмсауға келісетіндердің үлесі 16,7%-ды құрады.
Қазақстандықтар ең жиі ТМД елдеріне (54,5%) және Таяу Шығысқа (42,2%) ұшады. Азия және Оңтүстік-Шығыс Азия елдеріне баратындардың үлесі 16,8%-ды құрады. Еуропа Одағында жиі ұшатындар 10,4% құрайды. ТМД елдерінде ең көп баратын ел – Ресей (41,5%), Таяу Шығыста – Түркия (32,6%), Оңтүстік-Шығыс Азияда – Тайланд (6,4%) және Қытай (5,8%), Еуропада – Германия (4%). Басқа елдерді атағандардың үлесі 2,9%-ды құрады, респонденттер көбінесе Украина, АҚШ, Швейцария және Мальдивтерді атап өтті. Ұшу бағыттарының ТОП-5-іне Ресей (41,5%), Түркия (32,6%), БАӘ (12,2%), Өзбекстан (9,8%) және Египет (8%) кіреді.
Сұралғандардың 22,3%-ы авиаперелеттер кезінде қиындықтарға кездеседі. Зерттеу қатысушыларының 70%-ында ешқандай мәселе туындамайды, ал 7,7%-ы бұл сұраққа жауап беруге қиналды. Респонденттердің авиаперелеттер кезінде кездесетін қиындықтарының үштігіне рейстердің кешігуі мен тоқтатылуы (60,4%), тіркеу мен қауіпсіздік тексеруіндегі ұзын кезектер (53,8%), сондай-ақ әуежайдағы қызметтер мен тауарлардың жоғары бағасы (43,9%) кіреді.
Air Astana қызметтерін кем дегенде бір рет пайдаланғандардың үлесі 71,2%: халықаралық рейстер үшін – 45%, ішкі рейстер үшін – 43,5%. Ішкі және халықаралық рейстер үшін кем дегенде бір рет пайдаланылатын авиакомпаниялардың ТОП-3-іне Қазақстандық FlyArystan және Scat компаниялары да кірді. Шетелдік авиакомпаниялар арасында Turkish Airlines және «Аэрофлот» жетекші орындарда.
Респонденттердің авиакомпаниялардың қызметтерін пайдаланбауының негізгі себептерінің бірі – нашар репутация. Клиенттер жиі рейстердің кешігуі мен тоқтатылуына, жасырын төлемдер мен қосымша шығындарға, сондай-ақ белгілі маршруттардың болмауына шағымданды.
Респонденттер жиі пайдаланатын авиакомпаниялардың ТОП-3 ақылы қосымша қызметтеріне багаж қызметі (ақылы/қосымша/негабаритті; 54,4%), тіркеу кезінде орын таңдау қызметі (37,7%) және тамақтану (ақылы/қосымша; 23,8%) енді. Әуе рейстерінің жолаушыларына ең жиі жетіспейтін қызметтер – әуежайға және одан трансфер (16,3%), алдын ала тексеру мен паспорт бақылауынан жылдам өту (Fast Track; 16,3%) және басым/жылдам тіркеу қызметі (14,2%).
Әуе билеттерін сатып алу үшін ең танымал агрегаторлар – Kaspi Travel (71,9%), Aviata (43,8%) және Aviasales (42,5%). Әуе билеттерін сатып алу үшін ең танымал туристік агенттіктер – ht.kz (27,6%), «Казтур» (23,9%), «Поехали с нами» (18,2%). «Басқа» категориясында жиі Fun Sun, Transavia, Sun Travel, Palmatour, «Роза ветров» және «Гранд тур» аталды.
Сұралғандардың абсолютті көпшілігі үшін авиаперелет жасау үшін ең маңызды шарт – авиабилеттердің құнын төмендету (64%). Қашықтағы аймақтарға жақсы қолжетімділік 23,9% респондент үшін маңызды.
Зерттеу қатысушыларының 60%-дан астамы әуе билеттерінің негізсіз қымбат екендігімен келіседі (30% – мүлдем келіседі, 30,4% – негізінен келіседі). Екінші орында – рейстердің жиі кешігуі мен тоқтатылуы саяхаттарды жоспарлауға кедергі келтіреді деген пікір (59,5% белгілі бір дәрежеде келіседі). Үшінші орында – өңірлік әуежайлар ескірген, қызмет көрсету сапасы төмен (52,4%).
«Авиацияның дамуы клиенттердің қанағаттану деңгейіне әсер ететін бірқатар проблемалармен кездеседі. Билеттердің жоғары бағасы көптеген қазақстандықтардың ұшудан бас тартуының негізгі себебі болып қала береді. Бұл субсидиялар мен лоукост-модельдерін енгізудің қажеттілігін растайды. Сонымен қатар, жолаушылар рейстердің кешігуі, тіркеудегі ұзын кезектер және әуежайлардағы қызметтердің жоғары бағаларымен бетпе-бет келеді, бұл авиакомпанияларға деген жалпы сенімділікті төмендетеді», – деді Freedom Finance Global аналитигі Ансар Абуев.